Bạn đã bảo vệ da đúng cách dưới ánh nắng?
Hầu hết các bệnh ung thư da là do tiếp xúc quá nhiều với tia cự tím UV. Và hầu hết sự tiếp xúc này đến từ ánh náng mặt trời nhưng một số có thể đến từ nguồn nhân tạo như giường tắm nắng trong nhà, đèn mặt trời... Những người tiếp xúc nhiều với tia UV chắc chắn sẽ có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn. Các loại tia UV chính có thể ảnh hưởng đến da là tia UVA và UVB. Tia UVB có nhiều năng lượng hơn và là nguyên nhân mạnh mẽ gây ra các bệnh ung thư da.
1. Điều gì ảnh hưởng đến sự tiếp xúc của tia UV?
- Sức mạnh của tia UV mà mặt trời chiếu xuống mặt đất phụ thuộc một số yếu tố như: thời gian trong ngày (tia UV hoạt động mạnh nhất ở khoảng giữa ngày từ 10-16h), mùa trong năm (tia UV mạnh hơn trong những tháng mùa xuân - hè), khoảng cách từ đường xích đạo - vĩ độ (sự tiếp xúc với tia UV sẽ được giảm xuống khi bạn sống xa đường xích đạo), độ cao (nhiều tia UV chiếu xuống mặt đất ở độ cao cao hơn), độ che phủ của mây (mặc dù mây có thể làm giảm thiểu tia UV nhưng nó vẫn có thể xuyên qua các đám mây và đến được mặt đất trong cả những ngày nhiều mây), sự tán xạ khỏi bề mặt (tia UV có thể phản xạ khỏi các bề mặt như nước, cát, tuyết, mặt đường... dẫn đến việc tiếp xúc nhiều tia UV hơn khi bạn ở trong các môi trường này).
- Cùng với sức mạnh của tia UV thì lượng tia UV mà bạn tiếp xúc phụ thuộc vào thời gian da bạn tiếp xúc với nó và sẽ được giảm thiểu nếu da bạn được bảo vệ bằng kem chống nắng hay quần áo. Những người sống ở khu vực có ánh nắng mặt trời quanh năm sẽ có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn. Dành nhiều thời gian để làm việc ngoài trời hoặc giải trí mà không có quần áo bảo hộ hoặc kem chống nắng sẽ làm tăng nguy cơ ung thư da của bạn.
- Ngoài ra, đối với những người thường xuyên bị cháy nắng ở thời thơ ấu sẽ làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư da trong nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ sau đó.
2. Cách bảo vệ bản thân khỏi ánh nắng
Một số người chỉ nghĩ về việc chống nắng khi họ dành thời gian ở bãi biển hay hồ bơi, nhưng việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời được tích tụ mỗi ngày và nó xảy ra bất cứ khi nào bạn ra ngoài. Tuy nhiên việc hạn chế bản thân với những hoạt động ở trong nhà không phải là một lựa chọn hay ho, bởi vì ánh nắng vẫn có những hiệu quả tốt đối với sức khỏe của bạn. Chỉ cần lưu ý là ánh nắng sẽ bị hạn chế khi bạn sử dụng các cách hiệu quả sau đây:
- Quần áo chống nắng.
- Kem chống nắng.
- Nón - kính mát.
- Bóng râm.
3. Bảo vệ làn da của bạn với quần áo chống nắng
Khi bạn ra ngoài trời nắng, cần mặc quần áo dài để che chắn cho da. Mỗi loại vải sẽ có khả năng chống tia cực tím khác nhau, cũng như màu sắc tối sẽ giúp bảo vệ da tốt hơn so với vải sáng màu, vải khô sẽ chắn được nhiều tia UV hơn vải ướt.
Nhiều công ty hiện nay đã sản xuất ra các loại quần áo mỏng nhẹ, có khả năng chống tia UV cao. Những loại quần áo này có giá trị hệ số chống tia cực tím UPF (UPF chính là chỉ số bảo vệ mà quần áo có được theo thang điểm từ 15 đến 50+, chỉ số UPF càng cao thì có khả năng bảo vệ da khỏi tia UV càng cao).
Một sản phẩm nổi trội trong phân khúc này chính là những sản phẩm quần áo chống nắng của Uniqlo - thương hiệu danh tiếng của Nhật, có mặt hầu hết tại các quốc gia trên thế giới. Những sản phẩm quần áo chống tia cực tím của Uniqlo có giá cả phải chăng và chỉ số UPF cao lên đến 40+.
* Áo chống nắng Uniqlo có giá bán 470 nghìn một cái, với màu sắc đa dạng và nhiều size từ S đến XL.
4. Sử dụng kem chống nắng
- Kem chống nắng là một sản phẩm bôi lên da để ngăn ngừa tia UV. Nhưng bạn cần biết rằng, kem chống nắng chỉ là một bộ lọc, nó không chặn được tất cả tia UV. Do đó, bạn không nên sử dụng nó để kéo dài thời gian ở dưới ánh nắng mặt trời, cũng như không nên xem nó là tuyến phòng thủ đầu tiên. Hãy xem xét các biện pháp chống nắng khác như áo chống nắng, nón, kính mát trước khi thoa kem.
- Kem chống nắng có nhiều dạng như dạng xịt, cream, thuốc mỡ lotion, gel, dạng lăn... Chỉ số SPF phù hợp cần có trong kem chống nắng là từ 15+ đối với các sản phẩm dành cho môi và từ 30+ trở lên đối với các sản phẩm dành cho những vùng da khác.
- Khi chọn kem chống nắng, hãy đảm bảo bạn sẽ đọc bảng thành phần của nó. Trong đó, kem chống nắng quang phổ rộng chống được tia UVA và UVB chính là những sản phẩm mà bạn cần ưu tiên.
Các thuật ngữ thường dùng
* Sun Protection Factor (SPF): Chỉ số SPF chính là mức độ bảo vệ của kem chống nắng chống lại tia UVB, nguyên nhân chính gây nên cháy nắng. Độ SPF càng cao thì khả năng chống tia UVB càng cao. Ví dụ: khi bạn thoa kem chống nắng có SPF 30+ thì làn da bạn sẽ được bảo vệ gấp 30 lần so với bình thường. Hay nói cách khác, da bạn được thoa kem chống nắng SPF 30+ khi tiếp xúc với ánh nắng 30 phút sẽ tương đương với việc chỉ tiếp xúc ánh nắng 1 phút khi không thoa kem.
Những loại kem chống nắng có chỉ số SPF cao như 100+ vẫn được bày bán trên thị trường. Tuy nhiên, chỉ số càng cao không có nghĩa là da bạn được bảo vệ gấp nhiều lần hơn. Ví dụ: kem chống nắng có chỉ số SPF15+ sẽ lọc được 93% tia UVB, SPF30+ lọc được 97%, SPF50+ lọc được 98%, SPF100+ lọc được 99%. Do đó, cần chọn độ SPF phù hợp cho từng loại da, đặc biệt là da nhạy cảm (da nhạy cảm chỉ nên dùng SPF từ 30 đến 50).
* Broad Spectrum Sunscreen: những kem chống nắng có nhãn này có khả năng chống được cả tia UVA và UVB. Một vài thành phần kem chống nắng có thể chống được tia UVA như Titanium Dioxide, Avobenzoyl, Zinc Oxide... Chỉ có những kem chống nắng phổ rộng Broad Spectrum mới có khả năng bảo vệ da khỏi bệnh ung thư da và những dấu hiệu lão hóa sớm của da do ánh nắng gây nên.
* Water Resistant Sunscreen: kem chống nắng không thể có khả năng waterproof hay wetproof bởi hai thuật ngữ này dễ gây hiểu lầm. Tuy nhiên kem chống nắng có khả năng Water Resistant (chống nước) thường chỉ bảo vệ da bạn dưới nước và ánh nắng trong khoảng từ 40-80 phút.
Thoa kem chống nắng đúng cách
- Khi thoa kem chống nắng hãy chú ý đến những khu vực như tai, cổ, cánh tay và những khu vực không được che phủ bởi quần áo, mà không chỉ là khuôn mặt của bạn. Cũng đừng quên môi, bởi một đôi môi được bảo vệ dưới ánh nắng sẽ giúp hạn chế tình trạng thâm môi.
- Lý tưởng nhất, bạn nên dùng khoảng một lòng bàn tay kem chống nắng để thoa cho cả tay chân và mặt.
- Kem chống nắng cũng cần được thoa lại mỗi 2 tiếng để duy trì khả năng bảo vệ.
5. Viên uống chống nắng
Nếu như kem chống nắng cần được thoa lại sau mỗi 2 tiếng và không có khả năng bảo vệ da toàn diện cả ngày thì viên uống chống nắng được xem là phương thức hoàn hảo, khắc phục được những yếu điểm của kem chống nắng. Viên uống chống nắng ngoài khả năng bảo vệ làn da toàn bộ cơ thể còn giúp hạn chế sự nguy hại của ánh nắng đối với mắt. Đồng thời, trong tất cả những loại viên uống chống nắng danh tiếng và được bác sĩ da liễu khuyên dùng đều có chứa chất chống oxy hóa, giúp chữa lành những tổn hại của ánh nắng gây ra cho da, ngăn ngừa nếp nhăn và sạm nám do tia UV mang lại.
Trong số những sản phẩm được bác sĩ da liễu khuyên dùng, thì Murad và Heliocare là hai cái tên nổi trội nhất:
Viên uống chống nắng này là sản phẩm chống nắng vượt trội của thương hiệu Heliocare, Tây Ban Nha. Sản phẩm chứa thành phần chống nắng tự nhiên từ dương xỉ, kết hợp vitamin và axit thiết yếu. Bạn nên uống 1 viên/ngày trước khi đi nắng 30 phút. Trong trường hợp đi nắng trong thời gian dài nên uống tiếp viên thứ 2 sau đó khoảng 4 giờ.
Murad Pomphenol Sunguard Dietary Supplement
Murad là nhãn hiệu của Bác sỹ da liễu hàng đầu tại Hoa Kỳ - Howard Murad M.D. Sản phẩm được chiết xuất 100% từ hạt lựu. Ước tính, mỗi viên uống chống nắng 15mg tương đương với lượng hạt của 3 quả lựu Mỹ. Bạn nên uống 1 viên vào buổi sáng trước khi ra khỏi nhà 1 tiếng.
6. Phơi nắng và việc sản sinh Vitamin D
Vitamin D có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, thậm chí còn giúp làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Da của chúng ta tạo ra Vitamin D tự nhiên khi tiếp xúc với ánh nắng. Lượng Vitamin D được tạo ra phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, bao gồm: độ tuổi, màu da cũng như độ mạnh do tia nắng ở nơi sống mang lại. Tại thời điểm này, các bác sĩ vẫn chưa chắc về hàm lượng cần thiết của Vitamin D là bao nhiêu. Tuy nhiên họ khuyên chúng ta hấp thụ Vitamin D từ chế độ ăn uống, hay thực phẩm chức nắng hơn là việc phơi mình dưới ánh nắng mặt trời. Bởi nguồn cung cấp Vitamin D này không làm ung thư da, mà còn mang lại lượng Vitamin đầy đủ và phù hợp cho cơ thể. Đó chính là lý do vì sao bác sĩ nhi khoa luôn yêu cầu các bà mẹ cho trẻ uống Vitamin D mỗi ngày thay vì phơi nắng như trước đây.
